De JUISTE LENS is cruciaal! Voorkom deze fouten..

Wat is het effect van verschillende brandpuntsafstanden op je beeld?

Bij een wijde lens krijg je veel vervorming: je gezicht wordt spitser en de achtergrond lijkt verder weg. Zoom je in, dan wordt je gezicht juist platter en wordt de achtergrond optisch dichterbij gehaald. Dit effect treedt vooral op als je tijdens het inzoomen ook fysiek verder van het onderwerp af gaat staan.

Ik heb zelf alle brandpunten getest, van 16 mm tot 400 mm, en het verschil is enorm. Bij 16 mm lijkt het alsof je neus naar voren komt en de achtergrond wegdrukt. Ga je richting 400 mm, dan wordt je gezicht juist breder, je neus gaat optisch naar achter en je oren komen naar voren. De hele uitstraling verandert.

Wat is een flatterende brandpuntsafstand?

Als je een portret maakt van iemand, bijvoorbeeld een klant, dan is het goed om te weten welke brandpuntsafstanden flatterend zijn. 50 mm, 70 mm en 85 mm worden over het algemeen gezien als de meest natuurlijke en professionele keuzes. Heb je alleen een 20 mm lens en wil je een close-up maken, dan krijg je een vervormd gezicht. Dat oogt niet charmant, en de geportretteerde zal zichzelf niet goed herkennen.

Wat gebeurt er met de achtergrond?

Behalve dat het gezicht verandert, gebeurt er nog iets belangrijks: de achtergrond verandert mee. Hoe meer je inzoomt, hoe onscherper de achtergrond wordt. En hoe wijder de lens, hoe meer je van de omgeving ziet. Met een 16 mm lens zie je bijvoorbeeld veel bomen, de zon, en alles daar tussenin. Ga je inzoomen, dan verdwijnen die elementen één voor één uit beeld. De kijkhoek wordt smaller, en dat maakt enorm veel verschil in wat je laat zien.

Wel of geen omgeving tonen?

Als je aan het vloggen bent, wil je meestal wél veel van de omgeving tonen. Dan zijn brandpunten zoals 16 mm of 20 mm ideaal. Wil je juist minder omgeving laten zien en de aandacht volledig op jezelf richten, dan kun je beter richting de 35 mm of 50 mm gaan. Is het een mix, waarbij zowel jij als je omgeving belangrijk zijn, dan zit je goed rond de 35 mm.

En onthoud: hoe verder je inzoomt, hoe onscherper de achtergrond wordt. Zelfs bij een diafragma van f/6.3 blijft er van de achtergrond weinig over op 400 mm. Wil je op dat brandpunt toch details in de achtergrond zichtbaar houden, dan zul je moeten knijpen naar f/11 of hoger. Maar dat zorgt weer voor minder licht, dus het blijft altijd een balans.

Welk brandpunt kies je?

De keuze voor een bepaalde brandpuntsafstand hangt af van drie factoren:

1. Praktische reden: Je móét soms een telelens gebruiken. Denk aan wildlife, sport of details in een landschap. Of juist een wijde lens voor architectuur, interieurs en makelaardij.

2. Creatieve reden: Wil je de omgeving meenemen of juist isoleren? Wil je een flatterend portret of een karakteristiek vloggerbeeld? Wil je dat de kijker dichtbij voelt, of juist een afstand ervaart?

3. Stijl: Een telelens geeft een afstandelijk gevoel, alsof je stiekem meekijkt. Een wijde lens voelt veel meer alsof je als kijker echt ‘in’ de scène staat. Daarom kiezen vloggers vaak voor een ultrawide lens van rond de 16 tot 20 mm. Wil je datzelfde immersive gevoel, maar met een iets cinematischer resultaat, dan is 24 mm een goed maximum.

Welke lenzen raad ik aan?

• Voor vloggen, architectuur, interieur of landschappen: 16–35 mm. Perfect voor brede shots en een dynamisch beeld.

• Voor allround gebruik: 24–70 mm. Dit is mijn go-to lens voor 99% van mijn freelance opdrachten. Mooie wijde shots, mooie tele-opties, f/2.8 voor bokeh. Een echte alleskunner.

• Voor sport, wildlife of details: 70–200 mm of 50–400 mm. Ideaal om op afstand te werken en je onderwerp echt los te trekken van de achtergrond.

Wil je meer leren over dit soort basisprincipes van videografie, zoals brandpuntsafstanden, compositie, instellingen en licht? Bekijk dan deze blog posts.